Αγαπητές μαθήτριες, αγαπητοί μαθητές
Το 2001, το οποίο ήταν Ευρωπαϊκό Έτος Γλωσσών, το Συμβούλιο της Ευρώπης αποφάσισε να καθιερώσει την 26η Σεπτεμβρίου κάθε έτους ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών. Κατά την ημέρα αυτή τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διοργανώνουν δραστηριότητες που στόχο έχουν να ευαισθητοποιήσουν όλους τους Ευρωπαίους πολίτες σχετικά με τον πλούτο της γλωσσικής ποικιλομορφίας και τα οφέλη που προσφέρει στο άτομο η ικανότητα να χρησιμοποιεί και άλλες γλώσσες εκτός από τη μητρική.
Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση η γλωσσική και πολιτισμική ποικιλομορφία είναι πραγματικότητα και αποτελεί ένα από τα δυνατά σημεία της Ευρώπης, γιατί η Ένωση των κρατών οικοδομείται έχοντας ως θεμέλιο το σεβασμό της ποικιλομορφίας των γλωσσών, των πολιτισμών και των παραδόσεων του «άλλου» και όχι το μοντέλο της «αφομοίωσης», δηλαδή της εξάλειψης των διαφορών. Αυτό φαίνεται από τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα που προωθούν τις ολιγότερο ομιλούμενες γλώσσες και από το γεγονός ότι δεν έχει επίσημα καθιερωθεί μια lingua franca, δηλαδή μια γλώσσα κοινής συνεννόησης ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης, μολονότι κάποιες γλώσσες -Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ιταλική, Ισπανική- χρησιμοποιούνται περισσότερο.
Για την αρμονική όμως συμβίωση των λαών και, ταυτόχρονα, για τη διατήρηση της ατομικότητας και της πολυμορφίας όλων απαιτείται η απόκτηση δεξιοτήτων που επιτρέπουν την αποτελεσματική επικοινωνία και την αμοιβαία κατανόηση. Η εκμάθηση και ομιλία άλλων γλωσσών μας ενθαρρύνει να γνωρίσουμε τους «άλλους», να κατανοήσουμε τους τρόπους συμπεριφοράς τους, τις απόψεις, τις παραδόσεις τους, την κουλτούρα τους. Με αυτόν τον τρόπο εντοπίζουμε τις ομοιότητές μας μαζί τους και τις διαφορές. Έτσι σεβόμαστε τη διαφορετικότητά τους, αλλά παύουμε να τους θεωρούμε ξένους. Αυτό συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή.
Επίσης η εκμάθηση γλωσσών μας επιτρέπει να αξιοποιούμε τα προνόμια που έχουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες, το προνόμιο της ελεύθερης μετακίνησης στα Ευρωπαϊκά κράτη για σπουδές ή εύρεση εργασίας, το προνόμιο να εργαζόμαστε σε διάφορες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αναπτύσσουμε το επιχειρηματικό μας πνεύμα και να είμαστε αποτελεσματικοί στην παγκόσμια αγορά.
Ένας βασικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να καταστήσει την Ευρώπη ανταγωνιστική στην οικονομία της γνώσης. Η εκμάθηση άλλων γλωσσών συμβάλλει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και στη βελτίωση του γνωστικού μας επιπέδου. Αυτό θα γίνει περισσότερο αντιληπτό αν περιγράψουμε συνοπτικά πώς μαθαίνει, πώς κατακτά κανείς μια ξένη γλώσσα.
Αρχικά βοηθείται από την μητρική του γλώσσα. Στην παιδική του ηλικία ο άνθρωπος μέσα από δραστηριότητες κατακτά τη μητρική του γλώσσα. Αναπτύσσει δηλαδή δεξιότητες στη μητρική γλώσσα του για να επικοινωνεί με το περιβάλλον του χωρίς όμως να γνωρίζει τίποτα για το γλωσσικό σύστημα, τα στοιχεία που αποτελούν τη γλώσσα και πώς αυτά δομούνται για να παράγουν νόημα. Αυτό το μαθαίνει στο σχολείο. Κατά τη διάρκεια αυτού του ενδιαφέροντος ταξιδιού για την εκμάθηση της γλώσσας, εμπλουτίζει τις αποσκευές του, που βρίσκονται στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, με έννοιες και δομές, οι οποίες είναι κοινές σε όλες τις γλώσσες, ακόμη και στις μη συγγενικές. Π.χ. αντιλαμβάνεται την έννοια του χρόνου, τι εννοούμε όταν λέμε μία ώρα ή μισή ώρα ή τέταρτο της ώρας.
Κατά την εκμάθηση μιας δεύτερης/ξένης γλώσσας χρησιμοποιεί τις έννοιες που κατέκτησε στην πρώτη του γλώσσα για να επεξεργασθεί και να κατανοήσει τις εισερχόμενες πληροφορίες στη δεύτερη γλώσσα. Καθώς συνεχίζει να εκτίθεται στην ξένη γλώσσα, δηλαδή να τη χρησιμοποιεί συχνά, κατακτά καινούργιες έννοιες εμπλουτίζοντας διαρκώς τις αποσκευές του και βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο το επίπεδό του και στη μητρική του γλώσσα. Έχοντας τώρα ένα πλούσιο γλωσσικό εννοιολογικό υπόβαθρο κατανοεί ευκολότερα έννοιες που συναντά και στα άλλα μαθήματα, φυσική, μαθηματικά, κοινωνιολογία, κ.λ.π. με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται το γνωστικό του επίπεδο και η σχολική του επίδοση. Οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι το γλωσσικό εννοιολογικό υπόβαθρο του μαθητή ευθύνεται και για την καλή ή κακή επίδοσή του και στα άλλα μαθήματα.
Από όσα αναφέραμε συμπεραίνουμε ότι οι γλώσσες δεν κατακτώνται ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Είναι αλληλένδετες. Και βέβαια η κατάκτησή τους δε γίνεται χωρίς κόπο. Απαιτείται η δημιουργία ενός μαθησιακού περιβάλλοντος, όπου θα είναι εφικτή η χρήση της γλώσσας, την οποία μαθαίνουμε. Γιατί η επαρκής έκθεση στη γλώσσα-στόχο είναι βασική προϋπόθεση για την κατάκτησή της.
Το Υπουργείο Παιδείας ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις των καιρών εισήγαγε στο αναλυτικό πρόγραμμα δύο ξένες γλώσσες, η εκμάθηση των οποίων παράλληλα με τη διδασκαλία της μητρικής προσφέρει στο μαθητή δεξιότητες και τον καθιστά ικανό να συνεχίσει και μετά το σχολείο τη δια βίου εκμάθηση των γλωσσών.
Εκτιμείστε λοιπόν το μόχθο των καθηγητών σας, συνεργασθείτε μαζί τους και αξιοποιείστε δημιουργικά το διαθέσιμο χρόνο της διδακτικής ώρας. Το αποτέλεσμα θα σας ανταμείψει. Μην επαναπαυτείτε στο γεγονός ότι έχετε ήδη αποκτήσει κάποιο πιστοποιητικό στην ξένη γλώσσα. Για να έχει αξία, θα πρέπει να φροντίσετε να διατηρήσετε τη γλωσσική σας ικανότητα. Αυτό απαιτεί συνεχή χρήση της ξένης γλώσσας. Η ανάγνωση και μελέτη ξενόγλωσσων κειμένων, η επεξεργασία ξένων τραγουδιών, η ενεργητική συμμετοχή στο μάθημα, η πλοήγηση στο διαδίκτυο για άντληση πληροφοριών συμβάλλουν στην προσπάθεια αυτή.
Μια καλή ευκαιρία για να πλοηγηθείτε στο διαδίκτυο στο μάθημα της πληροφορικής σε συνδυασμό με την Αγγλική Γλώσσα είναι να ερευνήσετε στην ιστοσελίδα http://www.ecml.at/edl/default.asp τι είδους δραστηριότητες έχουν οργανώσει οι μαθητές άλλων χωρών για να γιορτάσουν την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών. Αυτό θα σας δώσει την έμπνευση να διοργανώσετε κι εσείς κάποια δική σας δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και ταυτόχρονα να χρησιμοποιήσετε την Αγγλική Γλώσσα με δημιουργικό κι ευχάριστο τρόπο.
Με ειλικρινές ενδιαφέρον για την πρόοδό σας
Η Σχολική Σύμβουλος Αγγλικής - Βασιλική Τσιτούρα
Το 2001, το οποίο ήταν Ευρωπαϊκό Έτος Γλωσσών, το Συμβούλιο της Ευρώπης αποφάσισε να καθιερώσει την 26η Σεπτεμβρίου κάθε έτους ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών. Κατά την ημέρα αυτή τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διοργανώνουν δραστηριότητες που στόχο έχουν να ευαισθητοποιήσουν όλους τους Ευρωπαίους πολίτες σχετικά με τον πλούτο της γλωσσικής ποικιλομορφίας και τα οφέλη που προσφέρει στο άτομο η ικανότητα να χρησιμοποιεί και άλλες γλώσσες εκτός από τη μητρική.
Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση η γλωσσική και πολιτισμική ποικιλομορφία είναι πραγματικότητα και αποτελεί ένα από τα δυνατά σημεία της Ευρώπης, γιατί η Ένωση των κρατών οικοδομείται έχοντας ως θεμέλιο το σεβασμό της ποικιλομορφίας των γλωσσών, των πολιτισμών και των παραδόσεων του «άλλου» και όχι το μοντέλο της «αφομοίωσης», δηλαδή της εξάλειψης των διαφορών. Αυτό φαίνεται από τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα που προωθούν τις ολιγότερο ομιλούμενες γλώσσες και από το γεγονός ότι δεν έχει επίσημα καθιερωθεί μια lingua franca, δηλαδή μια γλώσσα κοινής συνεννόησης ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης, μολονότι κάποιες γλώσσες -Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ιταλική, Ισπανική- χρησιμοποιούνται περισσότερο.
Για την αρμονική όμως συμβίωση των λαών και, ταυτόχρονα, για τη διατήρηση της ατομικότητας και της πολυμορφίας όλων απαιτείται η απόκτηση δεξιοτήτων που επιτρέπουν την αποτελεσματική επικοινωνία και την αμοιβαία κατανόηση. Η εκμάθηση και ομιλία άλλων γλωσσών μας ενθαρρύνει να γνωρίσουμε τους «άλλους», να κατανοήσουμε τους τρόπους συμπεριφοράς τους, τις απόψεις, τις παραδόσεις τους, την κουλτούρα τους. Με αυτόν τον τρόπο εντοπίζουμε τις ομοιότητές μας μαζί τους και τις διαφορές. Έτσι σεβόμαστε τη διαφορετικότητά τους, αλλά παύουμε να τους θεωρούμε ξένους. Αυτό συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή.
Επίσης η εκμάθηση γλωσσών μας επιτρέπει να αξιοποιούμε τα προνόμια που έχουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες, το προνόμιο της ελεύθερης μετακίνησης στα Ευρωπαϊκά κράτη για σπουδές ή εύρεση εργασίας, το προνόμιο να εργαζόμαστε σε διάφορες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αναπτύσσουμε το επιχειρηματικό μας πνεύμα και να είμαστε αποτελεσματικοί στην παγκόσμια αγορά.
Ένας βασικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να καταστήσει την Ευρώπη ανταγωνιστική στην οικονομία της γνώσης. Η εκμάθηση άλλων γλωσσών συμβάλλει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και στη βελτίωση του γνωστικού μας επιπέδου. Αυτό θα γίνει περισσότερο αντιληπτό αν περιγράψουμε συνοπτικά πώς μαθαίνει, πώς κατακτά κανείς μια ξένη γλώσσα.
Αρχικά βοηθείται από την μητρική του γλώσσα. Στην παιδική του ηλικία ο άνθρωπος μέσα από δραστηριότητες κατακτά τη μητρική του γλώσσα. Αναπτύσσει δηλαδή δεξιότητες στη μητρική γλώσσα του για να επικοινωνεί με το περιβάλλον του χωρίς όμως να γνωρίζει τίποτα για το γλωσσικό σύστημα, τα στοιχεία που αποτελούν τη γλώσσα και πώς αυτά δομούνται για να παράγουν νόημα. Αυτό το μαθαίνει στο σχολείο. Κατά τη διάρκεια αυτού του ενδιαφέροντος ταξιδιού για την εκμάθηση της γλώσσας, εμπλουτίζει τις αποσκευές του, που βρίσκονται στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, με έννοιες και δομές, οι οποίες είναι κοινές σε όλες τις γλώσσες, ακόμη και στις μη συγγενικές. Π.χ. αντιλαμβάνεται την έννοια του χρόνου, τι εννοούμε όταν λέμε μία ώρα ή μισή ώρα ή τέταρτο της ώρας.
Κατά την εκμάθηση μιας δεύτερης/ξένης γλώσσας χρησιμοποιεί τις έννοιες που κατέκτησε στην πρώτη του γλώσσα για να επεξεργασθεί και να κατανοήσει τις εισερχόμενες πληροφορίες στη δεύτερη γλώσσα. Καθώς συνεχίζει να εκτίθεται στην ξένη γλώσσα, δηλαδή να τη χρησιμοποιεί συχνά, κατακτά καινούργιες έννοιες εμπλουτίζοντας διαρκώς τις αποσκευές του και βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο το επίπεδό του και στη μητρική του γλώσσα. Έχοντας τώρα ένα πλούσιο γλωσσικό εννοιολογικό υπόβαθρο κατανοεί ευκολότερα έννοιες που συναντά και στα άλλα μαθήματα, φυσική, μαθηματικά, κοινωνιολογία, κ.λ.π. με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται το γνωστικό του επίπεδο και η σχολική του επίδοση. Οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι το γλωσσικό εννοιολογικό υπόβαθρο του μαθητή ευθύνεται και για την καλή ή κακή επίδοσή του και στα άλλα μαθήματα.
Από όσα αναφέραμε συμπεραίνουμε ότι οι γλώσσες δεν κατακτώνται ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Είναι αλληλένδετες. Και βέβαια η κατάκτησή τους δε γίνεται χωρίς κόπο. Απαιτείται η δημιουργία ενός μαθησιακού περιβάλλοντος, όπου θα είναι εφικτή η χρήση της γλώσσας, την οποία μαθαίνουμε. Γιατί η επαρκής έκθεση στη γλώσσα-στόχο είναι βασική προϋπόθεση για την κατάκτησή της.
Το Υπουργείο Παιδείας ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις των καιρών εισήγαγε στο αναλυτικό πρόγραμμα δύο ξένες γλώσσες, η εκμάθηση των οποίων παράλληλα με τη διδασκαλία της μητρικής προσφέρει στο μαθητή δεξιότητες και τον καθιστά ικανό να συνεχίσει και μετά το σχολείο τη δια βίου εκμάθηση των γλωσσών.
Εκτιμείστε λοιπόν το μόχθο των καθηγητών σας, συνεργασθείτε μαζί τους και αξιοποιείστε δημιουργικά το διαθέσιμο χρόνο της διδακτικής ώρας. Το αποτέλεσμα θα σας ανταμείψει. Μην επαναπαυτείτε στο γεγονός ότι έχετε ήδη αποκτήσει κάποιο πιστοποιητικό στην ξένη γλώσσα. Για να έχει αξία, θα πρέπει να φροντίσετε να διατηρήσετε τη γλωσσική σας ικανότητα. Αυτό απαιτεί συνεχή χρήση της ξένης γλώσσας. Η ανάγνωση και μελέτη ξενόγλωσσων κειμένων, η επεξεργασία ξένων τραγουδιών, η ενεργητική συμμετοχή στο μάθημα, η πλοήγηση στο διαδίκτυο για άντληση πληροφοριών συμβάλλουν στην προσπάθεια αυτή.
Μια καλή ευκαιρία για να πλοηγηθείτε στο διαδίκτυο στο μάθημα της πληροφορικής σε συνδυασμό με την Αγγλική Γλώσσα είναι να ερευνήσετε στην ιστοσελίδα http://www.ecml.at/edl/default.asp τι είδους δραστηριότητες έχουν οργανώσει οι μαθητές άλλων χωρών για να γιορτάσουν την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών. Αυτό θα σας δώσει την έμπνευση να διοργανώσετε κι εσείς κάποια δική σας δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και ταυτόχρονα να χρησιμοποιήσετε την Αγγλική Γλώσσα με δημιουργικό κι ευχάριστο τρόπο.
Με ειλικρινές ενδιαφέρον για την πρόοδό σας
Η Σχολική Σύμβουλος Αγγλικής - Βασιλική Τσιτούρα
