Αγαπητές μαθήτριες, αγαπητοί μαθητές,
Με αφορμή την επέτειο της Ευρωπαϊκής Ημέρας
Γλωσσών επικοινωνώ μαζί σας για να κάνω αναφορά στην εκμάθηση των γλωσσών, αλλά
και να σας ευχηθώ Καλή Σχολική Χρονιά με υγεία κι αγαστή συνεργασία για να
πετύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα στο ενδιαφέρον ταξίδι μας να ανακαλύψουμε τον
εαυτό μας και τους άλλους και να κατακτήσουμε τη γνώση.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης
αποφάσισε το 2001, το οποίο ήταν Ευρωπαϊκό Έτος Γλωσσών, να καθιερώσει την 26η
Σεπτεμβρίου κάθε έτους ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών. Κατά την ημέρα αυτή τα κράτη-μέλη
της Ευρωπαϊκής Ένωσης διοργανώνουν δραστηριότητες που στόχο έχουν να ευαισθητοποιήσουν
όλους τους Ευρωπαίους πολίτες σχετικά με τον πλούτο της γλωσσικής
ποικιλομορφίας και τα οφέλη που προσφέρει στο άτομο η ικανότητα να χρησιμοποιεί
και άλλες γλώσσες εκτός από τη μητρική, αλλά και να ενδυναμώσουν την ιδέα της
μάθησης γλωσσών σαν μια δια βίου διαδικασία, δηλαδή να συνεχίσει κάθε άτομο να
μαθαίνει και μόνο του ξένες γλώσσες σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Σήμερα
στην Ευρωπαϊκή Ένωση η γλωσσική και πολιτισμική ποικιλομορφία είναι
πραγματικότητα και πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό στόχο η προσπάθεια ώστε η
Ένωση των κρατών να οικοδομηθεί έχοντας ως θεμέλιο το σεβασμό της
ποικιλομορφίας των γλωσσών, των πολιτισμών και των παραδόσεων του «άλλου» και
όχι το μοντέλο της «αφομοίωσης», δηλαδή της εξάλειψης των διαφορών. Είναι
γεγονός ότι κάποιες γλώσσες -Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική, Ιταλική, Ισπανική-
χρησιμοποιούνται περισσότερο και, μάλιστα, η Αγγλική Γλώσσα κατέχει εξέχουσα
θέση, ωστόσο υλοποιούνται αρκετά ευρωπαϊκά προγράμματα που προωθούν και τις
ολιγότερο ομιλούμενες γλώσσες.
Η εκμάθηση και ομιλία άλλων γλωσσών μας ενθαρρύνει να γνωρίσουμε τους «άλλους»,
να κατανοήσουμε τους τρόπους συμπεριφοράς τους, τις απόψεις, τις παραδόσεις
τους, την κουλτούρα τους. Με αυτόν τον τρόπο εντοπίζουμε τις ομοιότητές μας
μαζί τους και τις διαφορές, σεβόμαστε τη διαφορετικότητά τους και παύουμε να
τους θεωρούμε ξένους. Αυτό συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή και στην αρμονική
συμβίωση των λαών.
Επίσης η εκμάθηση γλωσσών μας επιτρέπει να
αξιοποιούμε τα προνόμια που έχουμε ως
Ευρωπαίοι πολίτες, το προνόμιο της ελεύθερης μετακίνησης στα ευρωπαϊκά κράτη
για σπουδές ή εύρεση εργασίας, το προνόμιο να εργαζόμαστε σε διάφορες υπηρεσίες
της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αναπτύσσουμε το επιχειρηματικό μας πνεύμα και να
είμαστε αποτελεσματικοί στην παγκόσμια αγορά. Ακόμη, η εκμάθηση άλλων γλωσσών
συμβάλλει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και στη βελτίωση του γνωστικού μας
επιπέδου. Αυτό θα γίνει περισσότερο αντιληπτό αν περιγράψουμε συνοπτικά πώς κατακτά κανείς μια ξένη γλώσσα.
Αρχικά βοηθείται από την πρώτη του γλώσσα. Στην παιδική του ηλικία ο άνθρωπος μέσα από
δραστηριότητες κατακτά τη μητρική του γλώσσα. Αναπτύσσει δηλαδή δεξιότητες στη
μητρική γλώσσα για να επικοινωνεί με το περιβάλλον του χωρίς όμως να γνωρίζει
τίποτα για το γλωσσικό σύστημα, τα στοιχεία που αποτελούν τη γλώσσα και πώς
αυτά δομούνται για να παράγουν νόημα. Αυτό το
μαθαίνει στο σχολείο. Κατά τη διάρκεια αυτού του ενδιαφέροντος ταξιδιού
στο σχολείο για την εκμάθηση της γλώσσας εμπλουτίζει τις αποσκευές του με
έννοιες και δομές, οι οποίες είναι κοινές σε όλες τις γλώσσες, ακόμη και στις
μη συγγενικές. Π.χ. αντιλαμβάνεται την έννοια του χρόνου, τι εννοούμε όταν λέμε
μία ώρα ή μισή ώρα ή τέταρτο της ώρας.
Κατά την εκμάθηση μιας δεύτερης/ξένης γλώσσας
χρησιμοποιεί με συνειδητό τρόπο τις έννοιες
που κατέκτησε στην πρώτη του γλώσσα για να επεξεργασθεί και να
κατανοήσει τις εισερχόμενες πληροφορίες στη δεύτερη γλώσσα. Καθώς συνεχίζει να
εκτίθεται στην ξένη γλώσσα, δηλαδή να τη χρησιμοποιεί συχνά, κατακτά
καινούργιες έννοιες εμπλουτίζοντας διαρκώς το εννοιολογικό του υπόβαθρο, το
οποίο είναι κοινό για όλες τις γλώσσες, βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο το
επίπεδό του και στην πρώτη του γλώσσα.
Έχοντας ένα πλούσιο γλωσσικό εννοιολογικό
υπόβαθρο κατανοεί ευκολότερα έννοιες που συναντά και στα άλλα μαθήματα, φυσική,
μαθηματικά, μαθήματα ανθρωπιστικών επιστημών, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται το
γνωστικό του επίπεδο και να βελτιώνεται η σχολική του επίδοση. Οι επιστημονικές
έρευνες έχουν αποδείξει ότι το γλωσσικό εννοιολογικό υπόβαθρο του μαθητή ευθύνεται και για την καλή ή κακή επίδοσή
του και στα άλλα μαθήματα.
Από όσα αναφέραμε συμπεραίνουμε ότι οι γλώσσες
δεν κατακτώνται ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Είναι αλληλένδετες. Και βέβαια η
κατάκτησή τους δεν γίνεται χωρίς κόπο. Απαιτείται η δημιουργία ενός μαθησιακού
περιβάλλοντος, όπου θα είναι εφικτή η χρήση της γλώσσας, την οποία μαθαίνουμε.
Γιατί η επαρκής έκθεση στη γλώσσα-στόχο είναι βασική προϋπόθεση για την
κατάκτησή της.
Στο πρόγραμμα σπουδών στο δημόσιο
σχολείο περιλαμβάνεται η διδασκαλία δύο ξένων γλωσσών, η εκμάθηση των οποίων παράλληλα με τη διδασκαλία της μητρικής
προσφέρει στον μαθητή γλωσσικές δεξιότητες που τον καθιστούν ικανό να
επικοινωνεί. Έχει όμως δημιουργηθεί ένα πλούσιο υποστηρικτικό υλικό στην
Αγγλική Γλώσσα, το οποίο βοηθά τους μαθητές να είναι αυτόνομοι και να
συνεχίζουν την εκμάθησή της και μετά το σχολείο.
Συγκεκριμένα, με την καθοδήγηση
των δασκάλων σας αν πλοηγηθείτε στον ιστότοπο του ψηφιακού σχολείου http://ebooks.edu.gr/2013/, θα βρείτε σε
ψηφιακή μορφή όλα τα διδακτικά πακέτα της Αγγλικής Γώσσας Δημοτικού και
Γυμνασίου εμπλουτισμένα με γλωσσάριο, ηχητικά αρχεία, επιπλέον ασκήσεις διαδραστικού τύπου για να μπορείτε να
εξασκηθείτε μόνοι σας και να βελτιώνετε διαρκώς τις γλωσσικές σας δεξιότητες.
Επίσης στην ιστοσελίδα http://www.e-yliko.gr/resource
/supportmaterial/suppEnglish.aspx?a=1 θα βρείτε κείμενα κατάλληλα για το
επίπεδο γλωσσομάθειας που έχει ο καθένας, λεξικά, περιοδικά με ποικίλα άρθρα,
ασκήσεις για εξάσκηση. Στην ιστοσελίδα http://rcel.enl.uoa.gr/kpg/, θα βρείτε
θέματα εξετάσεων για την απόκτηση του ΚΠΓ, τα οποία θα σας βοηθήσουν να
εξασκηθείτε και να προετοιμαστείτε αν επιθυμείτε να λάβετε το πιστοποιητικό
γλωσσομάθειας. Το πιστοποιητικό
αποτελεί ένα έγκυρο τεκμήριο γλωσσομάθειας, εκδίδεται από το Υπουργείο
Παιδείας, έχει ισχύ εντός και εκτός Ελλάδας και περιλαμβάνεται στο
«προσοντολόγιο» του ΑΣΕΠ.
Αν δεν γνωρίζετε ποιο είναι το
επίπεδο γλωσσομάθειας που έχετε μέχρι στιγμής κατακτήσει, μπορείτε να
ασχοληθείτε με το Ευρωπαϊκό Portfolio
Γλωσσών, το οποίο θα σας βοηθήσει να αποκτήσετε αυτογνωσία, στρατηγικές
αυτοαξιολόγησης και να θέτετε στόχους για να φθάσετε στο επίπεδο που
επιθυμείτε. Τα παιδιά του Δημοτικού θα βρουν το portfolio στην ιστοσελίδα http://espaenglish.blogspot.com, ενώ τα παιδιά του
Γυμνασίου και Λυκείου θα βρουν το portfolio στην ιστοσελίδα http://www.pi-schools.gr/lessons/french/portfolio_gymnasiou.pdf
σε τέσσερις γλώσσες Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά με λεπτομερή
περιγραφή των επικοινωνιακών στόχων που πρέπει να κατακτηθούν στα έξι επίπεδα
γλωσσομάθειας που διαμόρφωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης, Α1, Α2, Β1, Β2, C1, C2.
Εκτιμείστε το μόχθο των καθηγητών
σας, συνεργασθείτε μαζί τους κι αξιοποιείστε δημιουργικά το διαθέσιμο χρόνο της
διδακτικής ώρας. Το αποτέλεσμα θα σας ανταμείψει. Μην επαναπαυτείτε στο γεγονός ότι έχετε ήδη αποκτήσει κάποιο
πιστοποιητικό στην ξένη γλώσσα. Για να έχει αξία, θα πρέπει να φροντίσετε να
διατηρήσετε τη γλωσσική ικανότητα, την οποία έχετε αποκτήσει. Αυτό απαιτεί
συνεχή χρήση της ξένης γλώσσας. Η ανάγνωση και μελέτη ξενόγλωσσων κειμένων, η
επεξεργασία ξένων τραγουδιών, η ενεργητική συμμετοχή στο μάθημα, η πλοήγηση στο
διαδίκτυο για άντληση πληροφοριών είναι κάποιοι από τους τρόπους που συμβάλλουν
στην προσπάθεια αυτή.
Επιπλέον, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών
μπορείτε να ερευνήσετε στην ιστοσελίδα http://www.ecml.at/edl/default.asp
τι είδους δραστηριότητες έχουν οργανώσει οι μαθητές άλλων χωρών για να
γιορτάσουν την επέτειο. Αυτό θα σας δώσει την έμπνευση να σχεδιάσετε κι εσείς
κάποια δική σας δραστηριότητα μέσα στη σχολική χρονιά που διανύουμε και
ταυτόχρονα να χρησιμοποιήσετε την Αγγλική Γλώσσα με δημιουργικό κι ευχάριστο
τρόπο.
Με ειλικρινές ενδιαφέρον
για την πρόοδό σας
Η Σχολική Σύμβουλος
Αγγλικής Φιλολογίας
Βασιλική Τσιτούρα
